Flandriens

De wielerliefhebbers gaan weer watertanden: het is Vasten, tijd van de Vlaamse wielerweken, met als hoogtepunt de Ronde van Vlaanderen, dit jaar te verrijden op 8 april, ook nog eens Pasen! Het kan niet mooier. Tijd van eindeloze kasseienstroken, striemende wind en regen, loodzware, donkere luchten waaronder de Vlaamse helden zich stoempend een weg banen over de Muur en andere helse obstakels. Tijd van heldenverering.

En vooral tijd van de Flandriens, een woord dat elk jaar in maart en april ineens weer een opvallende entree maakt in de pers. Des te vreemder dat het woord noch in Van Dale noch in het WNT te vinden is. Bij Flandriens denken de meesten direct aan knoestige kerels, verwikkeld in hun bikkelharde strijd dwars dor het Vlaamse land, maar klopt die associatie wel? Wie of wat was een Flandrien eigenlijk? Die vraag vormt de start van een fascinerende zoektocht naar de wortels van de Flandriens door de Amsterdamse Vlaming Herman Chevrolet, van wie vandaag een boek verschijnt bij uitgeverij De Arbeiderspers: De Flandriens. Opkomst en ondergang van een wielersoort. Een fascinerende queeste en ontluisterende demystificatie tegelijk. Een absolute aanrader.
Henri @ 11:44 | link |

Vrijdag Nieuwsdag

Jankema

Er komen weer verkiezingen aan dus Jan en alleman doen weer verwoede pogingen om virale campagnes te maken. Groen links doet Lieve Femke Vraag het Groen links. "Hallo, ik ben Femke Halsema en ik probeer een antwoord te geven op al je vragen." Helemaal mijn type, dus ik geef toe aan mijn eerste impuls en tik "neuken?". Haalt ze er haar grote broer bij! Jan Marijnissen is gelukkig voor alles in. Hij stuurt nu alle oude contacten een e-mail om te zeggen dat hij van je houdt. Deze link kun je gebruiken om iemand te verblijden.

Gisteren is het nieuwe kabinet beëdigd. Jan was te links, Femke zit liever langs de zijlijn te punniken. Ik weet wel wat ik niet stem.

Handleiding: kledingvoorschriften

Ja, daar zat u op de wachten. Deze site is niet diep maar breeeeeeeeed. Hoe moet je een kimono aantrekken, omdoen? Vastmaken? Ingewikkeld.
En als u zich volgende week gaat vervelen zo in uw eentje op kantoor - alle collega's in Zwitserland - dan geeft deze webstek fashion for nerds nog wel wat amusante kledingadviezen. Nooit sokken in sandalen!
Rosa Spier @ 08:32 | link |

Contact

Ook zo'n moeite met het leggen van contact? Tijdens carnaval heeft niemand er kennelijk problemen mee. Ik heb eens ergens gelezen dat je twee keer oogcontact moet maken (niet staren natuurlijk) en bij de derde keer komt die ander gegarandeerd op je af. Succes verzekerd. Dat geldt voor de dapperen onder ons, maar ben je een beetje verlegen dan is het niet eenvoudig. Is het al lastig om contact te maken met een vreemde, probeer het eens met een bedrijf! Neem nou publieks- en klantgerichte bedrijven zoals Nuon, Tele2 en TNT. Die bestaan toch door de contacten met de klant. Maar dat zien zij toch anders. Met moeite krijg je een telefoonnummer. En als je belt moet je fors betalen, want meteen opnemen zit er niet in. Of ze geven helemaal geen contactadres. Of je moet maar schrijven. Je zou bijna denken dat ze contactgestoord zijn. Tip aan deze bedrijven. Twee keer bellen en bij de derde keer contact. Succes verzekerd.
jreuver @ 09:28 | link |

Boom Roos Vis
Zondag overleed frater Caesarius Mommers die in 1958 startte met de ontwikkeling van de leesmethode boom-roos-vis, een methode waarmee de meeste mensen de afgelopen dertig jaar hebben leren lezen. In de jaren tachtig gebruikte bijna negentig procent van de scholen in Nederland en Vlaanderen deze methode en ook vandaag de dag leert nog ruim 80 % van de derde-groepers lezen volgens zijn methode. De frater was lid van de congregatie van de fraters van Tilburg, in de 19e eeuw gesticht door bisschop Joannes Zwijsen. De stad Tilburg heeft een hoop aan de fraters te danken. Ze stichtten een weeshuis en een drukkerij (later uitgegroeid tot Uitgeverij Zwijsen).

Om eerlijk te zijn had ik nog nooit van frater Caesarius gehoord, maar dat geldt zeker niet voor zijn trits boom-roos-vis. Al bijna drie jaar begint daarmee namelijk het bedritueel van mijn zoontje, vlak voor het slapengaan: het is de titel van zijn favoriete gedicht. Met dit prachtige gedicht heeft Sjoerd Kuyper Caesarius en zijn methode voor alijd voor de vergetelheid behoedt.


Boom, roos, vis

Ik leerde boom: een b,
en dan twee rondjes.
Zo: oo.
Dan nog de m
en daar stond boom.

Ik kocht een schrift
en in het schrift
schreef ik een boek.

Boom, schreef ik,
boom, boom, boom-
op ieder blad een boom.

Het stond zó vol
met bomen,
dat ik dacht:
dit is een boek
over een bos.

Ik leerde roos:
de r en weer
die oo en dan
de s van Sjoerd.

En ik kocht
nóg een schrift
en ik schreef
wéér een boek.

Roos schreef ik,
roos, roos, roos,
en dacht: een boek
zó vol met rozen
is een boek
over een tuin.

Dat was boek twee.

Daarna schreef ik een boek
over de zee.
Henri @ 22:15 | link |

Vrijdag Nieuwsdag

Allo Allo

Please call Stella. Ask her to bring these things with her from the store: Six spoons of fresh snow peas, five thick slabs of blue cheese, and maybe a snack for her brother Bob. We also need a small plastic snake and a big toy frog for the kids. She can scoop these things into three red bags, and we will go meet her Wednesday at the train station.

Deze site wilde ik graag onder uw aandacht brengen, omdat het veel luistergenot betekent. De tekst hierboven wordt voorgelezen door mannen en vrouwen uit tientallen verschillende landen. Ze lezen allen de Engelse tekst en daardoor hoor je het accent zo goed.

Ei kijk! Ik kan nu ook filmpjes van de jijbuis op ons log plaatsen. Cool:

Handleiding
Kent u dat? Heb je net bij fitnesscentrum De Spartaan een pot met testosteron gekocht, krijg je het deksel niet open! Nee, maar het leuke van dit filmpje is het publiek dat het allemaal als een nieuwe stap ervaart naar het levensgeluk. Jaren hebben ze gezwoegd met potjes, altijd moest manlief eraan te pas komen, die dan weer zei dat vrouwen zwak, ziek en misselijk waren. Hier is de oplossing: een elastiekje.


Rosa Spier @ 04:31 | link |

Da's sterk

De nieuwe minister van onderwijs: Ronald Plasterk. Ik weet nog dat ik zijn columns weleens las in de Intermediair, want gratis. Maar de man bleek meer in zijn mars te hebben. Een man met een mening, die hij dan maar eens in de praktijk moet brengen.

Camiel vind ik ook een opvallende verschijning aan het regeringsfirmament. Het menneke is nota bene pas 33.
Johannes @ 14:59 | link |

Vrijdag Nieuwsdag

Beetje laat, we zijn namelijk in de New Blogger gedwongen. Hier ben ik dan. G-mail is nu voor iedereen toegankelijk.

Web 2.0 op Youtube:

De handleiding

Hoe kun je een lichtje laten branden op de energie van twee kaarsen? Eerst moet je natuurlijk vaststellen dat dat volkomen zinloos is, want de kaars geeft al licht. Maar for the sake of the argument: deze jongen laat het u zien. Veel heb je niet nodig: twee kaarsen, twee spijkers, wat draad met klembekjes en een lampje. Ik zit me nog steeds af te vragen of er niet stiekem ergens een batterij verstopt.


Link
Rosa Spier @ 22:50 | link |

Woord- en klankbeeld
Leuk hoor, zo’n taalkaart voor de d’s en dt’s en dat soort zaken, waar hvds-nar onlangs over blogde. Er komen steeds meer hulpstukken voor het Nederlands bij. Het blijft toch maar behelpen met dat taaltje van ons, zoals een vroegere docent op de UvA zei. Al die dt-achtige problemen vind je minder in talen waarbij het woordbeeld dichter bij het klankbeeld blijft dan in het Nederlands.

Spaans
Neem bijvoorbeeld Spaans. In het Spaans worden buitenlandse woorden vaak gewoon verspaansd. Daar valt wat voor te zeggen. Zo wordt ‘Hollywood’ als ‘Jolibu’ gespeld (en natuurlijk uitgesproken met een ‘g’-klank aan het begin). ‘Futbol’ zal geïnspireerd zijn door het Engelse ‘football’. Op vakantie op La Gomera las ik in een historisch verslag over de Engelse veroveraar Carlos Bindam die in het Engels gewoon Charles Wyndham heette.

Makkelijk voor de uitspraak, maar in internationaal verband worden de woorden wel minder herkenbaar. Bij ons vind je natuurlijk ook vernederlandsing, denk aan Berlijn, Parijs, en Milaan. Maar daarin komen de beginletters nog overeen met de oorspronkelijke woorden, wat helpt bij de herkenning.

Turks
Het Turkse alfabet heeft het voordeel gehad dat het pas laat is uitgevonden. Het werd aan het begin van de vorige eeuw opgelegd door Atatürk, de Turkse vader des vaderlands, die van het Arabische schrift af wilde om zijn seculiere staat beter vorm te geven. Het Turkse alfabet is als gevolg nogal fonetisch. Grappig in dat verband zijn de 'i' met punt (een ‘ie’-klank) en de 'i' zonder punt (een ‘uh’-klank). Een naam als Yildirim (met i’s zonder puntjes) wordt door Nederlanders doorgaans volkomen verkeerd uitgesproken. Een vergelijkbaar verschil heb je tussen de u (een ‘oe’-klank) en ü (een ‘u’-klank, zoals in ‘uur’).

Amsterdams
Enkele oudere Amsterdammers die ik ken hebben het wel eens over filmsterren als ‘Sjors Pek’ en ‘Humfrie fan de Bogaert’. U moet de bijbehorende goed-Mokumse uitspraak maar erbij denken. Ik heb het gevoel dat zo’n uitspraak deels uit onwetendheid voortkomt, deels uit een diepgewortelde neiging om maar gewoon te doen, wat zoals bekend al gek genoeg is. Tegenwoordig gebeurt het ook minder, want de blootstelling aan gesproken en geschreven Engels is alomtegenwoordig. 'Resistance is futile. You will be assimilated!'

Engels
In het Engels zijn de verschillen tussen uitspraak en schrijfwijze trouwens nog groter dan bij ons.
Aan George Bernard Shaw wordt de grap toegeschreven dat het (niet-bestaande) woord ‘ghoti’ uitgesproken kon worden als ‘fish’. Je neemt daarvoor:

• de ‘gh’ uit cough
• de ‘o’ uit women
• de ‘ti’ uit nation

Uitspraaktechnisch is dit natuurlijk een onmogelijkheid, want geen moedertaalspreker zou deze lettercombinaties op die posities binnen een woord zo uitspreken. Voor wie er geen genoeg van krijgt, zie 'ghoughpteighbteau'.

De slechte overeenkomst tussen woord- en klankbeeld in het Engels komt onder andere doordat de schrijfwijze niet ingrijpend is gewijzigd sinds de Middeleeuwen. Dat maakt Chaucer en Shakespeare wel gemakkelijker te lezen, zeggen ze, dan onze gouwe ouwen. Maar de uitspraak van het Engels heeft zich wel voortdurend veranderd, net als bij ons. Een voorbeeld.

Whan that Apprill with his shouris sote
And the droughte of marche hath percid þe rote
(Geoffrey Chaucer, Proloog van de Canterbury Tales)

In hedendaags Engels/Nederlands:

When April, with its showers sweet
And the drought of March has pierced the root

Wanneer april, met zijn buien zoet
En de droogte van maart heeft geklieft de wortel.

Deze beginregels van de Canterbury Tales zouden, naar ik in een grijs verleden heb geleerd, ongeveer uitgesproken moeten worden als:

Gwan that Aapril with is sjoeres sote
And the droegt of Martsj hath peerset the rote

(Ik weet het, een gebrekkige uitspraakweergave! Hier is de fonetische transcriptie.)

Angelsaksisch
Nog wat verder terug, in het oud-Engels, wordt het lastiger. Het ‘Faeder ure’ (Onze vader) wijkt toch behoorlijk af van het hedendaagse Engels. Wikipedia heeft voor de liefhebbers een aantal pagina’s in het Angelsaksisch. Zo wordt een dode taal weer tot leven gewekt. Geinig!

Lucien @ 14:37 | link |

SP tegen geweld in de trein
Gisteren in een overvolle treincoupé: “Als u nu niet betaalt, halen we de SP erbij.” Hieraan vooraf ging een luidruchtige discussie tussen een conducteur, drie alleen maar Russisch sprekende jongeren, een hulpvaardige student en uiteindelijk de hele coupé. Maar na dit dreigement van de conducteur viel er een doodse stilte; oei, de SP in de trein. Dat betekent dat de trein stilgezet wordt op het eerstvolgende station, dat de ‘verdachte’ tegen zijn zin door de SP uit de trein wordt gehaald, en dat de trein pas weer vertrekt als de conducteur (op het perron) zijn versie van het verhaal aan de SP heeft uitgelegd. Kortom vette vertraging. De ijzingwekkende stilte na het SP-dreigement werd verbroken door een Surinaamse bejaarde dame die heel verontwaardigd riep: “Kan iemand mij uitleggen wat Jan Marijnissen hiermee te maken heeft?”
Tsja, ik zeg niet voor niets tijdens schrijftrainingen dat je alleen afko's moet gebruiken die je publiek begrijpt......
Anoniem @ 15:37 | link |

Het hoge woord is eruit

Als je iets niet ziet, bestaat het ook niet. Dat denken ze in...

...Staphorst. Kinderen met de vraag: "Wat is een trut?", krijgen daarop als antwoord: "Bestaat niet. Zoek het anders maar op in het woordenboek."

Maar vanaf volgende maand is er geen trut meer te bekennen in Staphorst. In ieder geval niet in de christelijke editie van het Pocketwoordenboek Nederlands voor kinderen van acht tot twaalf jaar. Uitgeverij Van Dale heeft samen met vijf reformatorische basisscholen in Staphorst dit gekuist schoolwoordenboek ontwikkeld.

De woorden 'kut, lul, neuken, geil, groupie, viagra, seks, sperma en prostituee' zijn geschrapt. Maar ook vloeken als 'godverdomme, jezus, jeetje, shit, gadver, gut, verdorie' mogen niet. Kinderen die deze woorden na maart nog gebruiken, krijgen daar 'hartstikke gelazer' mee. Al mogen deze woorden ook niet.

Maar hoe moeten de kindertjes deze woorden ook kennen, als ze eigenlijk niet bestaan? Ze staan immers nergens (meer) in het woordenboek. Hoe spannend wordt het dan als een kind in Staphorst een ongekuist woordenboek heeft, waar deze woorden wel instaan? Dat wordt hel en verdoemenis!
Nadja @ 15:47 | link |