Terwijl ik het Van Middelkoopdebat analyseerde, viel de zin 'Geen enkel misverstand daarover' me op. Van Middelkoop zei dit in zijn spijtbetuiging vlak na een van zijn 'foutjes' in juni vorig jaar: 'Dat was dus fout. Geen enkel misverstand daarover.' Het fragment werd vorige week nogmaals uitgezonden in Pauw en Witteman. Maar ook eerder gebruikte Van Middelkoop deze zin, zoals hier.
Heeft Van Middelkoop deze zin zelf bedacht? Ik had die zin eerder en vaker gehoord. En na enige tijd wist ik aan wie ik moest denken: onze minister-president. Balkenende zegt voortdurend 'dat er geen misverstand over mag bestaan' of 'geen enkel misverstand daarover'. Zelfs in 2004 bezigde hij deze zin al.
Beide heren gebruiken de zin om hun standpunt te benadrukken. Maar de zin zelf gebruiken ze inmiddels zo vaak dat deze alle kracht verloren heeft. Je hoort het eigenlijk niet eens meer. Zouden de heren het zelf nog horen? Ik weet het niet. Geen misverstand daarover.
Karin @ 14:24 | link |
28.1.09
Woordenschat
In Amsterdam wordt er een woordenlijst verspreid onder basisscholen. Die moet kleuters helpen hun woordenschat op te krikken voordat ze leren lezen. Kinderen die op de basisschool komen, kennen vaak veel te weinig woorden, of zelfs geen. Het gaat dan vooral om kinderen van Marokkaanse of Turkse afkomst, waar bijvoorbeeld thuis geen Nederlands wordt gesproken.
Wat zijn de cijfers als het gaat om woordenschat? Hieronder een overzicht van de woordenschat van Nederlandse versus allochtone leerlingen:
Behoorlijke verschillen, ook op latere leeftijd. Geen slecht idee dus, om iets aan de woordenschat te doen. De woordenlijsten (voor zowel groep 1 als groep 2) helpen leerkrachten om te bepalen welke woorden ze moeten aanbieden aan de kinderen. De woordenlijsten worden op een placemat aangeboden, zodat leerkrachten ze altijd onder handbereik hebben.
Leuke lijsten. Kinderen van 5 moeten blijkbaar weten wat hyacinth, omstebeurt (is helemaal geen Nederlands woord), nachtmerrie, snuiven (!), scharrelen, afstempelen, en mobieltje betekenen. Maar het mooist is het woord dat mijn eigen woordenschat verrijkte: divali. Dat is het Indiaas feest van het licht.
Overigens, een gemiddelde volwassene kent 50.000 tot 70.000 woorden. De dikke Van Dale (14e editie) heeft 268.000 trefwoorden.
Johannes @ 10:19 | link |
27.1.09
Wegens of vanwege?
Soms komen cursisten met schoolverhalen over taalregels. 'Ik heb vroeger op school altijd geleerd dat...' De meeste van die (veelal) fabels ken je op een gegeven moment. De tussen-n heeft niets met meervoud te maken en je kunt 'ik' en 'wij' prima in dezelfde tekst gebruiken (als je het goed doet). Maar zo af en toe duikt er ook een nieuw schoolverhaal op. Zo vertelde een cursist me dat ze vroeger had geleerd dat 'wegens' alleen bij personen gebruikt kon worden en 'vanwege' alleen bij zaken.
Is er eigenlijk een wezenlijk verschil tussen 'vanwege' en 'wegens', vroeg ik me toen af. Een klein onderzoek leert van niet. Volgens Onze Taal zijn ze meestal inwisselbaar. Soms moet je echter kiezen, vanwege de betekenis of de gebruikte uitdrukking. Deze gevallen zijn echter uitzonderlijk.
In gebruik doen beide woorden ook niet voor elkaar onder. 'Wegens' scoort rond de zeven miljoen hits en komt daarmee iets minder vaak voor dan 'vanwege' (bijna acht miljoen hits). Bovendien wisselen ze elkaar af in formuleringen: 'Huizen ontruimd wegens koolmonoxide' en 'Wijk afgezet vanwege gaslek' komen beide als krantenkoppen voor.
Daarmee is een nieuw schoolverhaal ontmaskerd. Kent u ook nog zo'n verhaal? Mail dan naar: info@hvds.nl.
Karin @ 14:02 | link |
26.1.09
Toch geen geseling Wilders
In zijn speech afgelopen vrijdag aan de Islamitische Universiteit Rotterdam stelde de Amerikaanse moslimpredikant Khalid Yasin voor Geert Wilders een ‘juridical slap on the wrist’ te geven. De vertalers van het AD wisten daar wel raad mee en een rel was geboren. Een ‘traditionele afstraffing of geseling’ zou Yasin aanbevelen.
De PVV eiste zaterdag op basis van dat krantenbericht, dat Yasin gevangen gezet zou worden of het land uitgezet. Verder eiste Wilders een spoeddebat in de Kamer. Ook het CDA en de PvdA waren ‘geschokt’ door de uitspraken van Yasin. Kennelijk gebruiken ook zij het AD als hun belangrijkste informatiebron.
Moeilijk hoor dat vertalen, vooral als je toch al denkt te weten wat er staat. In het AD vanmorgen een rectificatie. Ze waren er na een heel weekend googelen achter:'een juridische tik op de vingers'
Anoniem @ 11:19 | link |
19.1.09
Zeven manieren om faliekant te mislukken
Vanmiddag viel mijn oog op een internetartikeltje over bedrijven en hoe zij kunnen mislukken. Wat mij zo intrigeerde waren echter niet de beschreven manieren, maar één van de woorden uit de titel, het woord faliekant. Waar komt het vandaan?
Faliekant moeten we als woord in zijn geheel bekijken. Volgens Het woordenreservaat, oude en nieuwe woordschatten in de Nederlandse taal van Frans Collignon wordt ‘de ronde buitenzijde van een plank die uit een boomstam is gezaagd’ faliekant genoemd. ‘Die kant heeft dus een gebrek. Faliekomt hier van faalje, hetgeen fout betekent.’
Waarschijnlijk moet u nu denken aan de uitdrukking ‘iemand op zijn falie geven’. Maar deze uitdrukking heeft een andere herkomst, zo blijkt uit Collignons boek: een falie was vroeger een regenmantel zonder mouwen met kap. Het woord betekent iets als grove stof. De uitdrukking ‘iemand op zijn falie geven’ kunt u vergelijken met ‘iemand een pak voor zijn broek geven’ of ‘iemand de mantel uitvegen’.
Meer weten? Lees Frans Collignon: Het woordenreservaat, oude en nieuwe woordschatten in de Nederlandse taal Oorspronkelijke artikel lezen? Kijk op http://www.marketingonline.nl/nieuws/ModuleItem55603.html
Sibylle @ 16:39 | link |
8.1.09
Een Vogelaartje doen?
In de Intermediair van vorige week spreekt Ton den Boon, hoofdredacteur van De Dikke van Dale, met interviewer Hugo Logtenberg. Ze hebben het o.a. over eponiemen: dingen, begrippen, soortnamen, werkwoorden die naar een persoon zijn genoemd.
Sinds 1997 kennen we natuurlijk het Marcobakkertje, een alcoholische versnapering (dubbele wodka?), maar 2008 blijkt een paar leuke politieke eponiemen te hebben opgeleverd. Zwijgen als je iets gevraagd wordt, is natuurlijk een Vogelaartje. Vogelaar zondigde tijdens het pseudointerview van GeenStijl tegen de belangrijkste regel in politieke communicatie: altijd blijven praten. Duyvendakken en een Boekestijntje Afgerekend worden op je politieke (actie)verleden, dat is Duyvendakken! Maar wat was ook al weer een Boekestijntje? Bij een Boekestijntje geef je interessante informatie zonder dat je weet dat de microfoon open staat, bijvoorbeeld net voor of na een interview. Zo wist kamerlid Boekestijn te vertellen dat hij zijn fractieleider maar een prutser vond. Trouwens heeft Sarkozy vorig jaar ook geen Boekestijntje gedaan?
Willem Hendrikx @ 06:14 | link |
7.1.09
Raadsels rond het rund Gehoord in een benzinestation langs de A27, dinsdagochtend 11.00 uur:
Klant: 'Meneer, die gehaktballen, wat voor vlees is dat?' Verkoper 1: Vlees? Gehakt. Klant: Ja maar wat voor vlees? Verkoper 1: Pff, geen idee. Toos, wat voor vlees zit erin die ballen? Verkoper 2: Die gehaktballen? Eh, rund dacht ik. Klant: Is geen varken? Verkoper 1: Nee, rund is geen varken! Toch? Verkoper 2: Nee, rund is geen varken (haha)! Klant: Dus rund is geen varken? Verkoper 2 (kribbig): Nee, rund is geen varken, rund is eeeeehhhhh KOE!
Henri @ 00:19 | link |