De recensiekoning recenseert een taalregel: niet tweemaal hetzelfde woord?

Sinds enige tijd beoordeelt (liever niet nog een keer 'recenseert' natuurlijk) recensiekoning.nl alles waar maar een mening over te geven is (liever niet weer 'recenseren') in de rubriek 'Dag in Dag uit' van de Volkskrant. Vandaag behandelt de koning de zogenaamde regel dat je in een tekst niet tweemaal hetzelfde woord kort na elkaar mag gebruiken.

Wel of geen herhaling?
Eigenlijk valt hier niet zoveel aan te recenseren want deze regel berust nergens op en kan zelfs veel onduidelijkheid opleveren. Wie wel eens een ICT-tekst heeft gelezen met daarin de begrippen 'programma', 'toepassing', 'applicatie', 'oplossing' door elkaar gebruikt, weet wat ik bedoel. Met name in zakelijke teksten, zoals instructies, manuals en rapportages leidt deze regel tot veel verwarring. Daarnaast is in de retorica de herhaling een gewilde stijlfiguur: 3x kopvod doet het beter dan de reeks hoofdbedekking, hoofddoekje en sjaaltje. Dit alles laat onverlet dat in veel gevallen enige afwisseling ook aantrekkelijk is in een tekst.

Komma voor 'en'?
In dezelfde recensie komt trouwens nog een regel voor die de recensiekoning niet ontkracht en dus (?) blijkbaar voor waar aanziet. Dat is de regel dat je voor het woord 'en' nooit een komma zou mogen zetten. Nu is het zo dat je in de meeste gevallen voor 'en' inderdaad beter geen komma kunt zetten, maar er zijn wel degelijk situaties waarin een dergelijke komma bijdraagt aan een betere tekst. Bijvoorbeeld: 'Te koop: een koe, geeft iedere dag melk, en een kalf.' Dus in absolute zin is deze regel niet juist. Waarschijnlijk gaat het hier om een schoolmeestersregeltje.

Veel taalregeltjes worden vaak te absoluut gebracht. Herhaling van een woord is soms beter, maar niet altijd. Geen komma voor de 'en' is meestal beter, maar niet altijd.
Willem Hendrikx @ 12:08 | link |